بسیاری از کودکان با مشکلات ارتباطی مواجه می‌شوند که همین امو موجب می‌شود که نتوانند به خوبی منظور خود را به والدینشان برسانند و در اینصورت هم کودک موجب اذیت و آزار قرار می‌گیرد و هم والدین از این مشکل کودک خود رنج می‌برند. اما امروزه با استفاده از روش‌هایی مانند گفتار درمانی دیگر نیازی به نگرانی است و به راحتی می‌توان با چندین جلسه درمانی، مشکل ارتباطی در کودکان را درمان نمود. در ادامه همراه ما در این مطلب باشید تا به هرچیزی که لازم است تا در ارتباط با مشکلات ارتباطی در کودکان و روش‌های درمان آن بدانید بپردازیم.
مشکلات ارتباطی در کودکان چیست؟
کودک مبتلا به اختلال ارتباطی در برقراری ارتباط با دیگران مشکل دارد. او ممکن است صداهای گفتار را نفهمد یا تولید نکند. همچنین ممکن است کودک با انتخاب کلمه، ترتیب کلمات یا ساختار جمله مشکل داشته باشد.
مشکلات ارتباطی در کودکان انواع مختلفی دارد که شایع‌ترین آنها عبارتند از:
- اختلال زبانی ترکیبی دریافتی-بیانی: کودک دارای تاخیر در رشد است و در درک زبان گفتاری و صحبت کردن مشکل دارد.
- اختلال زبان بیانی: کودک دارای تاخیر در رشد و مشکلات صحبت کردن است.
- اختلالات گفتار و صدا: کودک در بیان واضح کلمات از سن معینی مشکل دارد.
- اختلال روانی با شروع دوران کودکی: اختلالا روانی معمولا با لکنت زبان در کودکان خود را نشان می‌دهد و از دوران کودکی شروع می شود و می تواند در طول زندگی ادامه یابد.
- اختلال ارتباط اجتماعی: در اینصورت کودک در ارتباط کلامی و غیرکلامی مشکل دارد که ناشی از مشکلات فکری نیست.
علل مشکلات ارتباطی در کودکان
اگر سابقه موارد زیر وجود داشته باشد، ممکن است کودک در معرض خطر به اختلالات ارتباطی باشد:
- شکاف لب یا شکاف کام
- ناهنجاری‌های جمجمه و صورت
- نارسایی ولوفارنکس
- مال اکلوژن دندان
- اختلال عملکرد دهان و حرکت
- بیماری یا اختلال عملکرد عصبی یا آسیب مغزی
- اختلال تنفسی و تنگی نفس
- آسیب شناسی تارهای صوتی
- تاخیر رشد
- اوتیسم
- زایمان زودرس یا آسیب زا
- کم شنوایی یا ناشنوایی
در صورتی که کودک شما به هر یک از این مشکلات از بدو تولد دچار است، باید به صورت مداوم تحت نظر پزشک روانشناس کودک یا متخصص گوش و حلق و بینی باشد تا بتوانید به درمان وی هر چه زودتر اقدام نمایید.
علائم مشکلات ارتباطی در کودک
هر کودک ممکن است علائم متفاوتی داشته باشد. اما شایع‌ترین علائم در یک کودک خردسال عبارتند از:
- اصلا صحبت نکردن
- ناتوانی در بیان کردن منظور خود
- انتخاب کلمه محدود برای سن آنها
- مشکل در درک مسیرهای ساده یا نامگذاری اشیا
اکثر کودکان خردسال مبتلا به این اختلالات تا زمانی که وارد مدرسه می‌شوند، می توانند صحبت کنند. اما هنوز در برقراری ارتباط مشکل دارند. کودکان در سنین مدرسه اغلب در درک و ساختن کلمات مشکل دارند. نوجوانان ممکن است در درک یا بیان ایده‌های انتزاعی مشکل بیشتری داشته باشند. این علائم ممکن است شبیه سایر مشکلات سلامتی باشد. برای اطمینان به یک پزشک یا گفتاردرمانگر مراجعه می کند.
تشخیص مشکلات ارتباطی در کودکان
برای تشخیص اختلالات صدا و گفتار، پزشکان گوش، حلق و بینی کودک را معاینه می‌کنند. آزمایشات شنوایی انجام می‌شود و سیستم عصبی کودک ارزیابی می‌شود. اگر کودک مشکوک به اختلال صدا باشد، پزشکان ممکن است با یک آینه یا یک لوله نازک و قابل انعطاف (به نام نازوفارنگولارنگوسکوپ) به جعبه صدا نگاه کنند که از طریق بینی وارد می‌شود.
اختلالات زبانی نیز با مقایسه زبان کودک با زبان مورد انتظار برای کودکان هم سن تشخیص داده می شود. مهمتر از همه، والدین یا مراقبان باید نسبت به مشکلات ارتباطی کودکان هوشیار باشند و در صورت مشکوک شدن به چنین مشکلی باید با پزشک تماس بگیرند. به عنوان مثال، اگر کودکان تا اولین سالگرد تولد خود نتوانند حداقل دو کلمه را بیان کنند، ممکن است اختلال ارتباطی داشته باشند و نیاز است تا والدین برای درمان اقدام نمایند.
بهترین روش درمان مشکلات ارتباطی کودکان
درمان مشکلات ارتباطی کودکان به علائم، شدت مشکلو سلامت عمومی کودک شما بستگی دارد. بهترین روش درمانی که برای این مشکل کودکان قید شده است، گفتار درمانی در منزل است زیرا در این روش یک آسیب شناس گفتار-زبان با کودک شما کار می‌کند تا مهارت‌های ارتباطی او را بهبود بخشد. علاوه‌براین، در روش گفتار درمانی در منزل، گفتاردرمانگر به خانه کودک می‌آید و خدمات گفتاردرمانی با مشارکت و زیر نظر والدین به کودک ارائه می‌دهد. همچنین در روش گفتار درمانی یک درمان شخصی سازی متناسب با نوع مشکل هر کودک به وی ارائه می‌شود تا بهبودی قابل توجهی را پس از چند جلسه بدست آورد.
گفتاردرمانی در منزل با سیب نت
مرکز توانبخشی سیب نت یکی از بهترین مراکز در تهران برای ارائه خدمات گفتاردرمانی کودکان در منزل است که با استفاده از بهترین و مجرب‌ترین گفتاردرمانگران، مشکلات ارتباطی کودک دلبند شما را درمان می‌کند. برای استفاده از خدمات گفتاردرمانی در منزل سیب نت، تنها کافی است تا از طریق راه‌های ارتباطی زیر با مجموعه ما تماس حاصل فرمایید تا در کمترین زمان ممکن، گفتاردرمانگر به منزل شما اعزام شود.
سوالات متداول
کدام کودکان در معرض خطر مشکلات ارتباطی هستند؟
پسران بیشتر از دختران با مشکلات ارتباطی تشخیص داده می‌شوند که دلیل این آمار هنوز مشخص نشده است اما با بررسی مشکلات روانی و ارتباطی می‌توان علت اختلال ارتباطی کودک را دریافت و برای درمان آن اقدام نمود.
درمان مشکلات ارتباطی کودکان از چه سنی آغاز می‌شود؟
درمان زودهنگام برای کودکان مبتلا به اختلالات ارتباطی بسیار مهم است. درمان بهتر است در دوران کودکی یا پیش دبستانی شروع شود زیرا این سال‌ها دوره حساسی برای یادگیری زبان عادی است. مهارت‌های اولیه مورد نیاز برای رشد گفتار و زبان طبیعی را می‌توان حتی در نوزادان ارزیابی کرد. در آن سن، آسیب شناس گفتار-زبان با والدین بر روی تحریک رشد گفتار و زبان در خانه کار می کند. درمان فعال در قالب درمان انفرادی معمولاً بین سنین ۲ تا ۴ سالگی شروع می شود.
آیا درمان مشکلات ارتباطی نیاز به زمان دارد؟
بله، درمان نیاز به زمان و پیوستگی دارد. پیشرفت ممکن است آهسته باشد ولی با تمرین مداوم، کودک می‌تواند بهبود یابد.
پس از چند جلسه گفتاردرمانی، مشکل صحبت کردن کودک من رفع می‌شود؟
تعداد جلسات را نمی‌توان برای تمامی کودکان یکسان تعیین کرد زیرا مقدار زمان و تعداد جلسات مورد نیاز به نوع مشکل کودک بستگی دارد.
آیا مشکلات ارتباطی فقط در دوران کودکی وجود دارد؟
خیر، برخی از مشکلات ممکن است تا بزرگسالی ادامه یابند، بنابراین درمان زودهنگام اهمیت دارد.
آیا والدین می‌توانند در درمان مشکلات ارتباطی کودک کمک کنند؟
بله، والدین می‌توانند با استفاده از بازی‌های گفتاری، خواندن کتاب و ایجاد فرصت‌های گفتگو، به بهبود مهارت‌های ارتباطی کودک کمک کنند.
