درد پس از سکته مغزی
درد یک مشکل شایع پس از سکته مغزی است. ممکن است بلافاصله پس از سکته مغزی رخ دهد، اما ممکن است مدتی بعد نیز ایجاد شود. در این صفحه انواع دردهای پس از سکته مغزی از جمله دردهای عضلانی و مفاصل مانند اسپاستیسیته و درد شانه، سردرد و درد مرکزی پس از سکته بررسی می‌شود.
اگر بعد از سکته مغزی درد دارید، سعی کنید با پزشک خود صحبت کنید. درد ممکن است مربوط به سکته مغزی باشد یا علت دیگری داشته باشد. برای اینکه بفهمید چرا این اتفاق می‌افتد و بهترین درمان را برای کاهش درد خود دریافت کنید، به کمک نیاز دارید.
فهرست مطالب
درد شانه
درد شانه در میان بازماندگان سکته شایع است. معمولاً در سمتی از بدن که تحت تأثیر سکته مغزی قرار گرفته اتفاق می‌افتد. شرایط مختلفی وجود دارد که باعث درد شانه می‌شود. در حالی که برخی با درمان هدفمند بهبود می‌یابند، گاهی اوقات به یک مشکل طولانی مدت تبدیل می شود.
شانه یخ زده
بعد از سکته ممکن است متوجه شوید که شانه شما بسیار سفت است و وقتی آن را حرکت می‌دهید درد می‌کند. به این حالت شانه یخ زده یا کپسولیت می‌گویند. شانه یک مفصل «توپ و سوکت» است، با شکلی گرد در انتهای بازو که در فضای توخالی در تیغه شانه قرار می‌گیرد. ماهیچه‌ها و رباط‌ها استخوان بازو را در جای خود نگه می‌دارند. لایه‌ای از بافت اطراف این مفصل وجود دارد که به آن کپسول مفصلی می‌گویند.
اگر ماهیچه‌های بازوی شما بسیار ضعیف، سفت یا فلج هستند، اثر گرانش به رباط‌ها و کپسول شانه به سمت پایین فشار وارد می‌شود. این مشکل می‌تواند باعث شود این قسمت‌های مفصل شانه ملتهب، کشیده و آسیب ببینند. ضعف در عضلات بازو این درد در شانه را تشدید می‌کند.
در رفتگی شانه(subluxation)
یکی دیگر از مشکلات رایج شانه بعد از سکته مغزی سابلاکساسیون است، که به معنای دررفتگی جزئی است، زمانی که انتهای گرد استخوان بازو کمی از حفره خود خارج شود. این اتفاق می‌افتد زیرا ماهیچه‌هایی که معمولاً این مفصل را در جای خود نگه می‌دارند به دلیل سکته ضعیف می‌شوند و وزن بازو می‌تواند بافت‌های نرم را به سمت پایین بکشد و ممکن است احساس درد کنید. پوزیشن‌دهی درست بازو می‌تواند کمک کننده باشد. سابلاکساسیون معمولاً در حالت نشسته بیشتر محسوس است. کاردرمانگر شما ممکن است توصیه کند که بازوی ضعیف را در اوایل بعد از سکته روی بالش نگه دارید و یا از اسلینگ‌های نگه دارنده شانه استفاده کنید. توجه داشته باشید که سابلوکساسیون همیشه باعث درد نمی‌شود.
درد شانه چگونه درمان می شود؟
پیشگیری
اگر بعد از سکته مغزی در بازوی خود ضعف دارید، درمانگر سعی می‌کند از بروز درد شانه جلوگیری کند. آنها مطمئن خواهند شد که هر کسی که از شما مراقبت می‌کند می‌داند که چگونه با شانه شما در کارهای روزانه برخورد کند و این کار را با احتیاط و بدون ایجاد فشار روی مفصل شانه انجام دهد و در این جهت آموزش‌هایی به مراقبین می‌دهد.
آنها همچنین باید اطمینان حاصل کنند که بازو و شانه شما به درستی پوزیشن‌دهی شده است.
موقعیت صحیح بسیار مهم است زیرا می‌تواند به کاهش فشار روی رباط‌ها و کپسول شما کمک کند و از ایجاد شانه یخ زده جلوگیری کند. همچنین ممکن است به جلوگیری از جدا شدن تیغه شانه و استخوان بازو کمک کند (subluxation). ممکن است لازم باشد از تکیه‌گاه‌ها استفاده کنید تا مطمئن شوید که شانه شما در موقعیت صحیح قرار دارد. بازوی شما همچنین می‌تواند با استفاده از یک بالش حمایت شود.
استفاده از تیپ‌های درمانی می‌تواند مفید باشد. با این حال، آنها باید توسط درمانگر شما، با راهنمایی روشن در مورد استفاده از آنها تجویز شوند.
کاردرمانگر شما می‌تواند استفاده از تحریک الکتریکی روی عضلات اطراف شانه را برای کمک به جلوگیری یا کاهش سابلوکساسیون در نظر بگیرد. در صورت تجویز، دستگاه اغلب باید در طول روز با توجه به توصیه‌های درمانگرتان استفاده شود. شما و بستگان یا مراقبان و پزشکانتان باید برای استفاده ایمن از دستگاه‌های تحریک الکتریکی آموزش ببینند.
کاهش درد
ممکن است به شما مسکن‌هایی مانند پاراستامول تجویز. قبل از مصرف مسکن‌ها با پزشک مشورت کنید، زیرا اگر از داروهای رقیق کننده خون مانند آسپرین استفاده می‌کنید، می‌توانند خطر خونریزی را افزایش دهند.
اگر آرتروز نیز دارید، ممکن است یک استروئید به مفصل شما تزریق شود تا به کاهش درد کمک کند.
حرکت دادن شانه
مهم است که عضلات شانه و بازو را فعال نگه دارید تا از خشکی مفصلی جلوگیری کنید. کاردرمانگر شما ممکن است از تمرینات کششی برای حرکت دادن مفصل شانه در تمام جهات استفاده کند. آنها همچنین می‌توانند در مورد نحوه محافظت از شانه خود در حین حرکات روزمره مانند گرفتن چیزی یا لباس پوشیدن توصیه‌هایی برای شما داشته باشند.
درد در مفاصل و بافت های نرم (اسپاستیسیته و کانترکچرها)
سکته مغزی می‌تواند به نحوه کنترل اعصاب عضلات شما آسیب برساند. این مشکل منجر به انقباض عضلات برای مدت طولانی یا اسپاسم می‌شود که می‌تواند دردناک باشد. این سفتی عضلانی به عنوان اسپاستیسیتی یا هیپرتونی شناخته می‌شود. سکته مغزی می‌تواند باعث ضعف عضلانی در یک طرف شود که به عنوان همی پارزی نیز شناخته می‌شود. اسپاستیسیتی بر عضلات ضعیف شده، اغلب در بازوها و دست‌ها و همچنین در پاها تأثیر می‌گذارد.
اگر درمان نشود، اسپاستیسیتی می‌تواند منجر به کوتاه شدن دائمی عضلات(کانترکچر) شود. اگر این اتفاق بیفتد، می‌تواند به این معنی باشد که مفصل نمی‌تواند به طور کامل خم یا صاف شود و ماهیچه‌ها نمی‌توانند به حداکثر طول خود برسند.
اسپاستیسیتی چگونه درمان می‌شود؟
اگر پس از سکته مغزی دچار ضعف عضلانی شده‌اید، باید از نظر اسپاستیسیتی بررسی شده و برای کاهش خطر انقباضات، درمان دریافت کنید. این درمان ممکن است شامل ترکیبی از کاردرمانی، تزریق سم بوتولینوم نوع A و سایر داروها باشد.
کاردرمانی
اگر اسپاستیسیتی دارید، باید تمرینات کاردرمانی را انجام دهید. این تمرینات به انعطاف پذیری ماهیچه‌ها و مفاصل و کاهش احتمال انقباضابت غیر عادی کمک می‌کند. کاردرمانگر شما توصیه‌هایی برای پوزیشن دهی درست بازو در هنگام خواب یا نشستن به شما ارائه می‌دهد. آنها همچنین به شما حرکات کششی و تمریناتی برای تقویت عضلات می‌دهند.
درد
سم بوتولینوم نوع A به صورت مستقیم به عضله شما تزریق می‌شود. درمان بوتولینوم تنها به عنوان بخشی از یک برنامه از جمله توانبخشی مانند کاردرمانی، یا سایر درمان‌ها مانند استفاده از اسپیلنت موثر است تا اطمینان حاصل شود که دامنه حرکتی به دست آمده در عضله حفظ می‌شود. همچنین باید ۳ تا ۴ ماه پس از درمان ارزیابی انجام دهید و در صورت مفید بودن، تزریقات بعدی به شما پیشنهاد شود.
نام‌های تجاری اصلی مورد استفاده برای این درمان بوتاکس، دیسپورت و زئومین هستند. سم بوتولینوم نوع A با مسدود کردن عملکرد اعصاب روی عضله عمل می کند و توانایی ماهیچه شما را برای انقباض کاهش می دهد. این تون عضلانی را کاهش می دهد (عضله را کمتر سفت می کند)، که می تواند به شما کمک کند تا اندام خود را صاف کنید. این درمان عمدتا برای اسپاستیسیتی پس از سکته در دست، مچ دست و مچ پا استفاده می شود. اثرات شل کننده عضلانی سم بوتولینوم نوع A معمولاً حدود سه ماه طول می کشد و شما نباید هیچ تغییری در احساس در عضلات خود مشاهده کنید.
داروها
اگر اسپاستیسیتی عمومی دارید که بر چندین ناحیه از بدن شما تأثیر می‌گذارد، انواع دیگر داروها ممکن است به کاهش سفتی و درد که اغلب با اسپاستیسیتی همراه است، کمک کنند. شل کننده‌های عضلانی می‌توانند به شما کمک کنند تا راحت‌تر حرکت کنید و ممکن است اسپاسم عضلانی را کاهش دهند.
طیف وسیعی از داروها برای اسپاستیسیتی موجود است. ممکن است لازم باشد بیش از یک مورد را امتحان کنید یا ترکیبی را انتخاب کنید که برای شما مفید باشد. هر نوع دارو فواید و عوارض متفاوتی دارد. پزشک شما می‌توانند با توصیه‌های عملی در مورد بهترین راه مصرف آنها به شما کمک کنند.
کانترکچرها چگونه درمان می‌شوند؟
استفاده از اسپلینت و گچ گیری سریالی
اگر دچار کانترکچر شدید، درمانگر شما ممکن است از یک اسپیلنت یا روش گچ گیری استفاده کند تا به تدریج دامنه حرکتی مفصل شما را به حد طبیعی خود برساند و آن را در جای خود نگه می‌دارد. این درمان به کشش عضلات در اندام‌های سفت شما کمک می‌کند و معمولاً با کاردرمانی ترکیب می‌شود. گاهی اوقات از این روش درمانی برای جلوگیری از ایجاد انقباضات با اطمینان از اینکه بدن شما در وضعیت غیر طبیعی قرار ندارد استفاده می‌شود. متأسفانه اسپلینت و گچ گرفتن گاهی اوقات می‌تواند ناراحت کننده و سخت و دردناک باشد. با کاردرمانگر خود در مورد اینکه چه چیزی برای شما بهتر است صحبت کنید.
درد مرکزی پس از سکته مغزی (CPSP)
از هر پنج نفری که سکته می‌کنند، یک نفر ممکن است دچار درد مرکزی پس از سکته مغزی (CPSP) شود. این درد به عنوان درد نوروپاتیک یا سندرم درد مرکزی شناخته می‌شود. معمولاً در عرض سه تا شش ماه پس از سکته مغزی شروع می‌شود، اما می‌تواند زودتر هم شروع شود. CPSP زمانی اتفاق می‌افتد که نواحی از مغز که درد را تفسیر می‌کنند تحت تأثیر سکته مغزی قرار می‌گیرند.
انواع مختلفی از درد وجود دارد که ممکن است در صورت داشتن CPSP تجربه کنید. بسیاری از مردم آن را به عنوان احساس سوزش یا سوزش سرما، یا درد ضربان دار یا تیرکشنده توصیف می‌کنند. برخی افراد نیز در نواحی آسیب دیده سوزن و سوزن شدن یا بی حسی را تجربه می‌کنند. برای اکثر بازماندگان سکته مغزی با CPSP، درد در قسمتی از بدن آنها که تحت تاثیر سکته مغزی قرار گرفته رخ می‌دهد. برخی افراد متوجه می‌شوند که این درد به دلیل عوامل دیگری مانند حرکت یا تغییر دما بدتر می‌شود.
CPSP چگونه درمان می‌شود؟
مسکن‌های معمولی مانند پاراستامول یا ایبوپروفن به CPSP کمک نمی‌کنند. برخی از انواع داروها که مواد شیمیایی موجود در مغز را تغییر می‌دهند می‌توانند مفید باشند. داروهای اصلی مورد استفاده شامل آمی تریپتیلین و داروهای ضد صرع گاباپنتین و پره گابالین است. این داروها باید توسط پزشک شما تجویز و تحت نظر آنها مورد استفاده قرار بگیرند.
در کنار دارو درمانی تکنیک‌های درمانی کاردرمانی مانند آینه درمانی(mirror therapy) نیز می‌تواند کمک کنند باشد.
دست متورم
اگر دست خود را زیاد حرکت ندهید یا نتوانید آن را حرکت دهید، ممکن است دچار تورم شود. افراد مسن و کسانی که سکته‌های مغزی شدیدتری داشته‌اند، به احتمال زیاد این وضعیت را تجربه می‌کنند. تورم ممکن است به این دلیل اتفاق بیفتد که اگر ماهیچه‌ها در اطراف حرکت نکنند، مایع در بافت جمع می‌شود. اگر دست به سمت پایین آویزان باشد، احتمال وقوع آن بیشتر است. تورم دردناک می‌تواند حرکت دست و بازوی شما را دشوارتر کند حتی می‌تواند اسپاستیسیتی را بدتر کند.
برای غلبه بر این مشکل، بهتر است دست خود را روی بالش یا بالشتک بلندتر از سطح بدن خود قرار دهید و با کمک تکنیک‌های کاردرمانی دوباره دست خود را به آرامی حرکت دهید.
سر درد
دلایل زیادی وجود دارد که چرا ممکن است بعد از سکته دچار سردرد شوید. برای اطلاعات بیشتر در رابطه با سردرد پس سکته مغزی کلیک کنید.
منابع
می‌خواهید بهترین خدمات توانبخشی را دریافت کنید؟
آیا به دنبال بهبودی در کیفیت زندگی خود هستید؟ با ما، بهترین خدمات توانبخشی را تجربه کنید. تیم ما از متخصصین و درمانگران مجرب با همراهی شما، به سرعت به هدفتان نزدیک خواهند شد. از امروز با ما همراه باشید و زندگی را با انرژی و امید پر کنید!