افتادن در بیماران پارکینسون

پارکینسون یک بیماری عصبی پیشرونده است. این بیماری می‌تواند مشکلات جدی در تعادل بیماران ایجاد کرده و در نتیجه، احتمال سقوط یا زمین خوردن آنان را افزایش دهد. افتادن و زمین خوردن می‌توانند برای مبتلایان به این بیماری به شدت خطر آفرین باشند. در این وضعیت، توجه به راهکارهای پیشگیرانه و درمانی، به‌ویژه در زمینه توانبخشی و بهبود تعادل، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مطلب، به بررسی علل و عوامل مؤثر بر افتادن در بیماران پارکینسون خواهیم پرداخت. علاوه بر این، ترفندها و راهکارهای موثر برای پیشگیری از افتادن را نیز ارائه خواهیم کرد.

فیزیوتراپی در منزل

فهرست مطالب

افتادن و زمین خوردن در افراد مبتلا به پارکینسون

افتادن و از دست دادن تعادل از مشکلات شایع در بیماران مبتلا به پارکینسون است که با گذشت زمان و پیشرفت بیماری تشدید می‌شود. اختلال در سیستم تعادلی مغز و کاهش توانایی در انجام حرکات سریع و دقیق سبب بر هم خوردن تعادل بیمار می‌شوند. همچنین تغییرات در الگوی راه رفتن، نظیر کاهش طول قدم‌ها و افزایش زمان تماس پا با زمین، که ناشی از سفتی عضلات و کاهش عملکرد حسی است، خطر افتادن و زمین خوردن را به طور چشمگیری افزایش می دهد. با پیشرفت بیماری پارکینسون، وضعیت بدنی نیز تغییر می‌کند. بیماران به دلیل کاهش فعالیت‌های فیزیکی ممکن است به ضعف عضلانی دچار شوند. کاهش انعطاف‌پذیری عضلات می‌تواند خطر افتادن را افزایش دهد.

یخ زدگی عضلات (فریزینگ) یکی از علائم شایع بیماری پارکینسون است. یخ‌زدن حالتی است که در آن فرد توانایی حرکت دادن عضلات و اندام هایش را به صورت لحظه‌ای از دست می دهد و به طور ناگهانی متوقف می‌شود. ممکن است این توقف چند ثانیه یا دقیقه طول بکشد. برخی از بیماران به دلیل مشکلاتی که در آغاز حرکت دارند یا به علت یخ‌زدن در حین حرکت، دچار سقوط می‌شوند. در صورت رخ دادن این مشکل، پاهای بیمار ممکن است به زمین گیر کند یا به دلیل از بین رفتن کنترل عضلات، نتواند به آسانی حرکت کند. یخ زدگی معمولا در مراحل پیشرفته پارکینسون رخ می دهد و برخی از داروها ممکن است سبب تشدید آن شوند.

تاثیر فشار خون بر تعادل و خطر زمین خوردن در بیماران پارکینسون

در بیماران مبتلا به پارکینسون، افت فشار خون ممکن است به عنوان یکی از علائم اصلی بیماری مطرح گردد. مشکلات مربوط به فشار خون، به ویژه با افزایش سن، می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر سلامت افراد داشته باشد. یکی از این مشکلات، افت فشار خون پاستورال (یا وضعی) است که به کاهش ناگهانی فشار خون هنگام تغییر وضعیت بدن، مانند برخاستن از صندلی، اطلاق می‌شود. این کاهش فشار خون می‌تواند باعث احساس سبکی سر و اختلال در تعادل شود. گاهی این حالت ممکن است دید بیمار را نیز به صورت لحظه‌ای تار کند. علاوه بر این، داروهای مورد استفاده برای مدیریت پارکینسون ممکن است عوارض جانبی نظیر تغییرات فشار خون را به همراه داشته باشند. این تغییرات می‌توانند به بروز گیجی و افزایش خطر افتادن منجر شوند.

مبتلایان به بیماری پارکینسون می‌توانند با صرف زمان بیشتر برای تغییر وضعیت خود از بروز برخی از حملات سرگیجه ناشی از تغییر فشار خون جلوگیری کنند. برای مثال، پیش از بلند شدن از تخت، بهتر است فرد چند دقیقه در حالت نشسته باقی بماند و پاهایش با زمین تماس داشته باشد. این اقدام موجب بهبود جریان خون و کاهش احتمال سرگیجه می‌شود. پس از این مدت، بیمار باید به آرامی و با احتیاط بایستد و از حرکت سریع خودداری کند. پس از چند لحظه ایستادن و بازیابی تعادل، بیمار می‌تواند به آرامی شروع به راه رفتن کند.

ارتباط بین مشکلات بینایی و اختلالات حرکتی در پارکینسون

اختلالات حرکتی و بینایی در بیماری پارکینسون ارتباط پیچیده‌ای با هم دارند. اختلالات حرکتی مانند برادیکینزی (کندی حرکات) و لرزش می‌توانند هماهنگی حرکات چشم را مختل کرده و مشکلاتی در بینایی و تمرکز ایجاد کنند. از سوی دیگر، اختلالات بینایی ممکن است توانایی فرد در انجام حرکات دقیق و هماهنگ را تحت تاثیر قرار دهند. توجه به این ارتباط دوطرفه بین مشکلات بینایی و حرکتی در برنامه‌ریزی درمانی و مدیریتی بیماری پارکینسون بسیار اهمیت دارد. ناتوانی در تحلیل محیط اطراف و تخمین دقیق فاصله میان اشیاء در اثر اختلال‌های بینایی می‌تواند خطرات جدی در هنگام حرکت ایجاد کند. برخی از مبتلایان به پارکینسون برای بهبود دیدشان هنگام مطالعه از عینک‌های دو بینی استفاده می کنند. استفاده از  این عینک ها به هنگام راه رفتن یا حرکت های سریع می‌تواند بر فرآیند تصمیم‌گیری تأثیر منفی بگذارد. این موضوع به‌طور غیرمستقیم ممکن است خطر سقوط را افزایش دهد.

نکات کلیدی برای ایمنی بیشتر

کاهش خطر افتادن در بیماران پارکینسونی با تمرکز بر تقویت قدرت تعادل و عضلات ممکن است. انجام تمرینات تعادلی، استفاده از وسایل کمکی و ایجاد تغییرات در محیط زندگی در راستای ایجاد محیطی امن، می‌تواند از خطرات ناشی از افتادن جلوگیری کند. مشاوره با متخصصین توانبخشی نیز به بهبود وضعیت حرکتی و کاهش خطرات کمک می‌کند. به طور خاص، برای کاهش خطر افتادن در بیمار، نکات زیر را جدی بگیرید:

  • برای بهبود تعادل در بیماران پارکینسونی، تمرکز بر افزایش طول گام‌ها و حرکت بازوها توصیه می‌شود.
  • انتقال وزن بدن از یک پا به پای دیگر می‌تواند از قفل شدگی جلوگیری کند.
  • از بیماران بخواهید به هنگام راه رفتن یا تغییر وضعیت خود، نهایت تمرکز را داشته باشند.
  • حرکت های آرام، به ویژه به هنگام تغییر وضعیت از خطر افتادن جلوگیری می‌کند.
  • فعالیت‌های فیزیکی منظم می‌تواند ارتباط میان نورون‌های عصبی مغز و اندام‌ها را تقویت کند و خطر افتادن بیماران را کاهش دهد.
  • هنگام تغییر جهت، از بیمار بخواهید از چرخش سریع یا چرخیدن در جای خود پرهیز کند. بهتر است برای تغییر جهت هنگام راه رفتن از بیمار بخواهید ابتدا سرعت خود را کاهش دهد، سپس چند قدم اضافه بردارد تا جهت خود را به شکل نیم‌دایره (و نه در یک قدم لحظه ای) تغییر دهد.
  • بیمار مبتلا به پارکینسون باید تصور کند که پاهایش در حال دنبال کردن اعداد روی صفحه‌ی ساعت هستند. او باید با صبر و آرامش گام بردارد. برای انجام این تمرین، او را به داشتن حوصله و آرامش تشویق کنید.

تجهیزات و وسایل کمکی و جلوگیری از زمین خوردن افراد پارکینسون

استفاده از تجهیزات کمکی مانند عصا یا رولیتور (واکر چرخ‌دار) می‌تواند به مبتلایان به پارکینسون در راه رفتن کمک کند. پیش از انتخاب و استفاده از این ابزارها، مشورت با فیزیوتراپیست ضروری است. برخی از لوازم کمکی برای افراد مبتلا به بیماری پارکینسون مناسب نیستند. این ابزار ممکن است تاثیر منفی بر الگوی راه رفتن داشته باشند و خطر افتادن را افزایش دهند. با این حال، استفاده صحیح از این تجهیزات می‌تواند به تقویت اعتماد به نفس و بهبود وضعیت کلی بیمار کمک کند.

 افراد مبتلا به پارکینسون بهتر است کفش‌هایی را انتخاب کنند که پاشنه کوتاه و کفی صاف دارند تا راه رفتن برایشان آسان‌تر شود. این بیماران باید از پوشیدن کفش‌هایی که پشتیبانی مناسبی ارائه نمی‌دهند، مانند انواع  دمپایی و صندل یا کفش‌های پاشنه بلند‌، اجتناب کنند. فیزیوتراپیست می‌تواند شما را در انتخاب کفش‌های مناسب برای راه رفتن ایمن و راحت راهنمایی کند.

چه متخصصانی می‌توانند به بیماران مبتلا به پارکینسون کمک کنند؟

به بیماران مبتلا به پارکینسون توصیه می‌شود که برای جلوگیری از زمین خوردن، با پزشک عمومی، متخصص یا فیزیوتراپ خود ملاقات کنند. در ادامه نقش فیزیوتراپیست‌ها و کاردرمانگران در کاهش خطرات افتادن و زمین خوردن بیماران پارکینسونی را مرور خواهیم کرد:

  • فیزیوتراپیست‌ها با طراحی برنامه‌های تمرینی ویژه می‌توانند به بیماران مبتلا به پارکینسون در بهبود تعادل و کاهش خطر زمین خوردن کمک کنند. این برنامه‌ها به طور خاص شامل تمرینات تقویت عضلات مرکزی بدن، بهبود انعطاف‌پذیری و تمرینات هماهنگی اندام‌ها و حفظ تعادل هستند. فیزیوتراپیست‌ها با ارزیابی دقیق الگوهای حرکتی بیمار و شناسایی عوامل خطر، توصیه‌های لازم برای اصلاح حرکات و استفاده از وسایل کمکی مناسب را ارائه می‌دهند. همچنین، آموزش تکنیک‌های صحیح ایستادن، حرکت و شناساندن محیط اطراف به بیماران از دیگر اقدامات مهم فیزیوتراپیست‌ها برای پیشگیری از زمین خوردن است. این رویکرد جامع به بیماران پارکینسونی کمک می‌کند تا ثبات حرکتی بهتری داشته باشند و از خطرات ناشی از افتادن مصون بمانند.
  • کاردرمانگران با به‌کارگیری روش‌های تخصصی می‌توانند به طور موثر به بیماران پارکینسونی کمک کرده و از خطر افتادن آن‌ها جلوگیری کنند. طراحی و اجرای برنامه‌های تمرینی منظم، شامل تقویت عضلات مرکزی، تعادل و هماهنگی حرکتی، یکی از این روش‌ها است. کاردرمانگران همچنین ممکن است از بیماران بخواهند تا دفترچه‌ای برای ثبت زمان، مکان و نحوه افتادن‌ خود تهیه کنند تا با ثبت این اتفاقات، الگوهای احتمالی خطر بهتر شناسایی شوند. علاوه بر این، ارزیابی و اصلاح الگوهای حرکتی برای جلوگیری از حرکات نادرست و خطرناک از وظایف کاردرمانگر است. هدف اصلی درمانگران در تمامی مراحل بیماری، حفظ استقلال بیماران تا جای ممکن و ارتقای کیفیت زندگی آنها است.

کلام آخر

برای بیماران مبتلا به پارکینسون، افتادن و زمین خوردن می‌توانند تهدیدهای جدی و نگران‌کننده‌ای را به همراه داشته باشند. با توجه به این خطرات، اتخاذ راهکارهای مناسب برای پیشگیری از این حوادث ضروری است. مرکز توانبخشی سیب نت با ارائه خدمات تخصصی مانند فیزیوتراپی و درمان‌های حرکتی، به بیماران کمک می‌کند تا تعادل خود را تقویت کرده و از افتادن‌های ناخواسته جلوگیری کنند. با انتخاب مرکز توانبخشی سیب نت، یک گام مؤثر و ضروری در جهت بهبود کیفیت زندگی خود بردارید و از خطرات زمین خوردن پیشگیری کنید!

منابع

خدمات توانبخشی در منزل

می‌خواهید بهترین خدمات گفتاردرمانی را دریافت کنید؟

آیا به دنبال بهبودی در کیفیت زندگی خود هستید؟ با ما، بهترین خدمات توانبخشی را تجربه کنید. تیم ما از متخصصین و درمانگران مجرب با همراهی شما، به سرعت به هدفتان نزدیک خواهند شد. از امروز با ما همراه باشید و زندگی را با انرژی و امید پر کنید!