تغییر درک طعم و بو پس از سکته مغزی
فهرست مطالب
تغییر در درک طعم و بو پس از سکته مغزی، ممکن است بوجود بیاید. این راهنما می‌تواند به شما کمک کند تا بفهمید چرا این اتفاق می‌افتد، و در صورت نیاز چگونه می‌توانید کمک بگیرید. به علاوه نکات عملی برای افراد مبتلا به سکته مغزی، خانواده و دوستان.
طعم و بو چیست؟
حواس چشایی و بویایی با هم کار می‌کنند. زبان شما می‌تواند چهار طعم اصلی (شور، شیرین، تلخ، ترش) تشخیص دهد. طعم که شما حس می‌کنید بسیار به حس بویایی شما بستگی دارد. به همین دلیل است که اگر بینی شما بسته باشد غذا طعمی ندارد.
بو و طعم
به این ترتیب بینی، زبان و مغز شما برای تشخیص بوها، مزه‌ها و طعم‌ها با هم کار می‌کنند:
تصویر زیر نشان می دهد که چگونه بدن بو و طعم را پردازش می‌کند.
1. وقتی چیزی مانند قهوه بو می‌کنید، به این معنی است که میلیون‌ها ذره بو از قهوه به هوا بلند می‌شوند. وقتی نفس می‌کشید، ذرات به سلول‌های گیرنده بو در پشت بینی برخورد می‌کنند. مزه نیز به همین صورت عمل می‌کند: وقتی چیزی می‌خورید یا می‌نوشید، ذرات به گیرنده‌های طعم روی زبان شما برخورد می‌کنند.
2. گیرنده‌های چشایی و بویایی اطلاعات را از طریق اعصاب به مغز می‌فرستند. مغز اطلاعات را به عنوان بو و مزه تفسیر می‌کند.
3. در داخل مغز، اطلاعات چشایی و بویایی با هم ترکیب می‌شوند تا بتوانید طعم‌ها را شناسایی کنید.
مناطقی از مغز که با حافظه، یادگیری و احساسات سروکار دارند نیز در چشایی و بویایی نقش دارند. بنابراین بوها و مزه‌ها را می‌توان با احساسات و خاطرات مرتبط کرد.
سایر احساسات ناشی از غذا
بینی و زبان بخشی از سیستم شیمیایی حسی ما هستند. این سیستم به ما اجازه می‌دهد تا جهان را از طریق مولکول‌ها (مواد شیمیایی) که از اجسام و مواد اطراف ما می‌آیند، درک کنیم.
تاثیر طعم و بو بر کیفیت زندگی
اگرچه مشکلات چشایی و بویایی پس از سکته مغزی می‌تواند تأثیر زیادی بر زندگی شما داشته باشد، اما همیشه به عنوان بخشی از درمان پزشکی مورد بررسی قرار نمی‌گیرند. ممکن است تا 30 درصد از افراد بلافاصله پس از سکته مغزی را تحت تاثیر قرار دهد، اما تغییرات در طعم و بوی می‌تواند بهبود یابد. کارهایی وجود داشته دارد که می‌توانید برای کمک به بهبودی خود انجام دهید.
مردم اغلب به ما می‌گویند که مشکلات چشایی و بویایی بر کیفیت زندگی آنها تأثیر می‌گذارد یا آنها را از خوردن یک رژیم غذایی سالم باز می‌دارد. همچنین می‌تواند بر سلامت جسمی و روحی شما تأثیر بگذارد و حتی بر بهبودی شما تأثیر بگذارد. بنابراین اگر مشکل دارید، با پزشک خود تماس بگیرید.
اثرات عاطفی
ممکن است زیاد به طعم و بو فکر نکنیم، اما آنها در احساسات و خاطرات ما نقش دارند.
بوها می‌توانند احساسات قدرتمندی مانند انزجار ناشی از بوی بد سطل زباله کثیف یا شادی یک گل معطر را تحریک کنند. همچنین می‌توانند باعث جذابیت باشند، مانند عطر شریک زندگی شما. بوها می‌توانند اطلاعاتی به شما بدهند، مانند بوی قهوه که به شما می‌گوید نزدیک یک کافه هستید و خاطراتی را برای شما زنده کنند.
از دست دادن توانایی بویایی می‌تواند باعث شود احساس کنید از برخی تجربیات جدا شده‌اید یا به شما احساس از دست دادن می‌دهد. همچنین اگر حس چشایی و بویایی شما مخدوش شده باشد و بو یا طعم بدی را تجربه کنید، می‌تواند ناراحت کننده باشد.
طعم نیز تأثیر عاطفی و اجتماعی دارد. لذتی که از غذا خوردن به دست می‌آورید به لذت شما از زندگی می‌افزاید. اگر غذا و نوشیدنی مورد علاقه خود را دوست نداشته باشید، باعث ناراحتی شما می‌شود. علاوه بر این، غذا خوردن با افراد دیگر می‌تواند یک فعالیت اجتماعی مهم باشد. برخی افراد می‌گویند اگر نتوانند از غذای خود با دیگران لذت ببرند احساس انزوا می‌کنند.
تاثیر بر سلامتی و بهبود سکته مغزی
- کاهش اشتها
طعم و بوی غذا به شما اشتها می‌دهد و به شما کمک می‌کند از چیزی که می‌خورید لذت ببرید. اگر نمی‌توانید به خوبی مزه یا بوها را حس کنید، اشتهای شما را کاهش می‌یابد و ممکن است در نهایت کمتر از آنچه نیاز دارید بخورید و بنوشید. این مشکل منجر به کاهش وزن یا عدم دریافت مواد مغذی مورد نیاز شما می‌شود. اگر به اندازه کافی مایعات ننوشید ممکن است دچار کم آبی شوید.
کم‌خوری یا کم‌آبی می‌تواند باعث احساس خستگی و ضعف و مشکل در تمرکز شود. عفونت‌ها می‌توانند احتمال بیشتری داشته باشند و زخم‌ها می‌توانند مدت بیشتری طول بکشد تا بهبود یابند.
- پرخوری
برخی از افراد ممکن است دچار پرخوری شوند، شاید به این دلیل که به دنبال دریافت لذت بیشتر از غذا در صورت کمبود طعم هستند. این منجر به افزایش وزن می‌شود که خطر سکته مغزی دیگر را افزایش می‌دهد.
- به دنبال غذاهای خاص بودن
برخی از افراد شروع به جستجوی غذاهایی با طعمی خاص می‌کنند و از غذاهای دیگر اجتناب می‌کنند، شاید به این دلیل که برخی چیزها بسیار ملایم هستند یا مزه‌ها مخدوش شده است. این شما را از داشتن یک رژیم غذایی متعادل باز می‌دارد و می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی بیشتری شود. به عنوان مثال، مصرف بیشتر غذاها و نوشیدنی‌های شیرین می‌تواند منجر به افزایش وزن و پوسیدگی دندان شود و مصرف زیاد غذای نمکی می‌تواند فشار خون شما را افزایش دهد.
- ایمنی و بهداشت
اگر نمی‌توانید بو کنید، ممکن است برخی از بوهای هشدار دهنده خطر مهم مانند بوی دود، گاز یا مواد شیمیایی موجود در هوا را حس نکنید. ما همچنین از حس چشایی و بویایی خود استفاده می‌کنیم تا به ما کمک کند از غذاهایی که فاسد شده‌اند اجتناب کنیم. ممکن است متوجه بوی بدن خود یا بوی بد در آشپزخانه نشوید، که معمولاً شما را وادار می‌کند اتاق را بشویید یا تمیز کنید.
آسیب سکته مغزی
سکته مغزی زمانی اتفاق می‌افتد که خون رسانی به بخشی از مغز شما قطع می‌شود و سلول‌های مغز را از بین می‌روند. سکته مغزی می‌تواند باعث تغییر در هر یک از حواس شما از جمله بینایی، شنوایی، لامسه، چشایی و بویایی شود. اگر سکته مغزی به قسمت‌هایی از مغز که اطلاعات مربوط به چشایی و بویایی را از بینی و زبان شما تفسیر می‌کنند آسیب برساند، باعث تغییراتی در حس چشایی و بویایی شما می‌شود.
سکته مغزی در هر فرد منحصر به فرد است، بنابراین تأثیر دقیق آن بستگی به این دارد که ناحیه آسیب چقدر بزرگ است و در کجای مغز شما قرار دارد.
مانند بسیاری از اثرات سکته مغزی، تغییرات چشایی و بویایی ممکن است در چند هفته و ماه های اول پس از سکته بهبود یابد. اگر تغییرات طولانی‌تری دارید، درمان‌ها و مراحل عملی وجود دارد که ممکن است به شما کمک کند.
عواملی می‌تواند باعث مشکلات چشایی و بویایی شود؟
ایده خوبی است که با پزشک خود صحبت کنید تا دریابید که آیا چیز دیگری می‌تواند باعث ایجاد یا کمک به مشکلات چشایی و بویایی شما شود. علل دیگر عبارتند از:
- داروها
برخی از داروهای رایج که باعث طعم بد، از دست دادن بویایی یا خشکی دهان شوند. آنها شامل برخی از داروهایی هستند که اغلب پس از سکته مغزی استفاده می‌شوند، مانند داروهای فشار خون، کلسترول و داروهای شل کننده عضلانی. برخی از آنتی بیوتیک‌ها، داروهای دیابت، داروهای ضد افسردگی و ضد التهاب نیز می‌توانند این کار را انجام دهند.
- عفونت‌ها
عفونت در بینی یا سینوس‌ها باعث ایجاد طعم بد در دهان یا از دست دادن چشایی و بویایی می‌شود. عفونت‌های دهان و دندان نیز می‌توانند این تاثیر را داشته باشند، بنابراین بهداشت دهان و دندان بسیار مهم است.
- مشکلات بلع
مشکلات بلع بعد از سکته می‌تواند باعث خشکی دهان شما شود که ممکن است منجر به طعم بد شود و همچنین احتمال عفونت را افزایش دهد. یک متخصص گفتاردرمانی می تواند شما را ارزیابی کند و مشکلات بلع را درمان کند. برای اطلاعات بیشتر به صفحه گفتاردرمانی بلع ما سر بزنید و یا با خط راهنمای ما تماس بگیرید.
سایر عواملی که می‌تواند بر حس بویایی و چشایی اثر بگذارند عبارتند از:
- سایر شرایط مغزی: سایر بیماری‌هایی که بر مغز تأثیر می‌گذارند، مانند زوال عقل، سرطان و بیماری پارکینسون می‌توانند بر طعم و بو تأثیر بگذارند.
- دیابت: دیابت با از دست دادن چشایی و بویایی مرتبط است و برخی از داروهای دیابت می‌توانند باعث ایجاد طعم فلزی در دهان شوند.
- میگرن و تشنج: برخی از میگرن‌ها و تشنج‌ها ممکن است با اختلالات چشایی یا بویایی همراه باشند.
- سن: حس چشایی و بویایی ما با افزایش سن به طور طبیعی کاهش می‌یابد.
