آبریزش دهان یکی از علائم شایع بیماری پارکینسون است که می‌تواند از خیس شدن خفیف بالش در هنگام خواب تا ریزش ناخودآگاه آب دهان در جمع دیگران متغیر باشد و معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که فرد به دلیل شدت بیماری یا درگیری در یک فعالیت، دهانش به‌طور غیرارادی باز مانده و توجهش به قورت دادن ارادی بزاق کاهش می‌یابد. این مشکل، اگرچه منشأ آن به کاهش هماهنگی، کُندی حرکتی و سفتی عضلات دهان و گلو بازمی‌گردد، اما به‌عنوان یکی از علائم غیرحرکتی پارکینسون همراه با اختلالات گفتار و بلع شناخته می‌شود. در این بیماری، میزان تولید بزاق بدن معمولاً طبیعی است، اما مشکلات بلع ناشی از کاهش کنترل ارادی منجر به تجمع بزاق در دهان می‌شود. در موارد شدیدتر که ریزش آب دهان به طور مداوم اتفاق می‌افتد، ممکن است نشان‌دهنده دیسفاژی (اختلال بلع) باشد که خطر خفگی هنگام خوردن غذا و مایعات را افزایش می‌دهد.
مدیریت آبریزش دهان
اگر با آبریزش دهان خود مشکل دارید، شاید بهتر باشد یک قرار ملاقات با یک گفتاردرمانگر (آسیب‌شناس گفتار و زبان) در نظر بگیرید. گفتاردرمانگر می‌تواند آزمایش بلع را برای تشخیص هرگونه مشکل انجام داده و همچنین استراتژی‌ها و تمریناتی را برای کمک به رفع آبریزش دهان به شما ارائه دهد:
- یکی از این تمرینات، مکیدن آب‌نبات سفت یا جویدن آدامس ترجیحاً بدون شکر است. آب‌نبات مکیدن و جویدن آدامس باعث فعالسازی رفلکس غیرارادی فک و بلع شده و به پاکسازی بزاق کمک می‌کنند. این امر سبب تسکین موقت آبریزش دهان می‌شود.
- استراتژی دیگر این است که یک عرق‌گیر روی مچ دست خود ببندید و در صورت لزوم از آن برای پاک‌کردن آبریزش دهان استفاده کنید. این استراتژی ضمن این‌که توجه دیگران را به سمت شما جلب نمی‌کند، می‌تواند به عنوان راهی آسان و مستقل برای کنترل آبریزش دهان استفاده شود.
اگر این استراتژی‌های سبک زندگی موثر نباشند، تنظیم داروهای ضد پارکینسون ممکن است بلع را آسان‌تر کند. همچنین برخی از داروهای مفید دیگر برای آبریزش دهان عبارتند از:
داروهای آنتی‌کولینرژیک خوراکی
گلیکوپیرولات و سایر داروهای آنتی‌کولینرژیک خوراکی (مانند تری‌هگزی‌فنیدیل، بنزتروپین و هیوسیامین که داروهایی برای مهار حرکات غیرارادی عضلات و لرزش در پارکینسون هستند) تولید بزاق را کاهش می دهند. معمولاً کاهش تولید بزاق به‌عنوان یک عارضه جانبی (که به نام خشکی دهان شناخته می‌شود) تلقی می‌شود، اما در مورد کاهش آبریزش دهان یک مزیت محسوب می‌گردد. سایر عوارض جانبی داروهای آنتی‌کولینرژیک عبارتند از: خواب‌آلودگی، گیجی، استفراغ، سرگیجه، تاری دید، یبوست، گُرگرفتگی، سردرد و احتباس ادرار. ضمناً آنتی‌کولینرژیک‌ها می‌توانند عوارض روانی نیز داشته باشند، بنابراین مصرف آن‌ها باید به دقت مورد توجه قرار گیرد.
چسب اسکوپولامین
این چسب‌ها دارویی آنتی‌کولینرژیک را در جریان خون آزاد می‌کنند که تولید بزاق را کُند می‌کند. عوارض جانبی این چسب‌ها نیز مشابه با داروهای آنتی‌کولینرژیک خوراکی می‌باشد.
قطره چشمی آتروپین ۱%
این قطره حاوی داروی آنتی‌کولینرژیک روزانه ۱-۲ قطره به شکل زیرزبانی برای خشک‌کردن دهان از بزاق تجویز می‌شود. در استفاده از این محصول نسبت به سایر داروها، عوارض جانبی عمومی و گسترده کم‌تری مشاهده می‌شود.
سم بوتولینوم A
سم بوتولینوم، که باعث تضعیف عضلات می‌شود، گاهی برای کاهش تولید بزاق در افراد با مشکل آبریزش دهان استفاده می‌شود. تزریق بوتاکس (سم بوتولینوم A) به غدد بزاقی گونه و فک می‌تواند بزاق را کاهش دهد، هرچند اثربخشی آن موقتی و معمولاً چند ماه است و تزریق مجدد ضروری می‌شود. با وجود این، برای صرفه‌جویی در هزینه پیشنهاد می‌شود ابتدا از داروهای خوراکی یا قطره‌های زیرزبانی استفاده کنید. همچنین لازم است در مواردی که ترشحات دهانی غلیظ یا در نواحی عمیق هستند، از سم بوتولینوم اجتناب شود. سم بوتولینوم B نیز در سال ۲۰۱۹ برای کاهش آبریزش دهان تأیید شده است و هنگام استفاده برای دیستونی باعث خشکی دهان می‌شود.
